Het Succesmodel is het gedachtegoed van de Nederlandse psycholoog Martin Nochem.
Het Succesmodel laat op een tamelijk simpele manier zien hoe je succesvol kunt leven met een verstoring, stoornis, beperking of handicap en is te gebruiken als behandelmodel, rehabilitatiemodel en als herstelmodel.
Het is ontwikkeld door de Nederlandse psycholoog Martin Nochem.
Hij heeft het grootste deel van zijn loopbaan besteed aan behandeling en rehabilitatie van chronisch psychiatrische patiënten met zeer ernstige gedragsproblemen.
Hij werkte als klinisch psycholoog en hoofd behandeling bij de GGZ Friesland. Daarvoor was hij onder andere werkzaam in psychiatrische ziekenhuizen in Castricum en Vogelenzang. Hij was als gezinstherapeut verbonden aan een psychotherapiepraktijk in Hoorn, gaf jarenlang les aan verpleegkundigen en was in Amsterdam werkzaam bij het lager onderwijs en bij een Rehabilitatieproject voor hulp aan “zorgwekkende zorgmijders”.
Martin Nochem ontwikkelde het Succesmodel voor het werken met psychiatrische patiënten in zeer complexe behandelsituaties en voor volwassenen met verstandelijke beperkingen of met een ontwikkelingsstoornis.
Het is in de praktijk enorm bruikbaar en succesvol gebleken.
Om verschillende redenen heeft hij altijd weinig willen publiceren.
Toch is er door alle jaren heen genoeg materiaal verzameld; via ervaringen uit de praktijk, uit interne publicaties, uit lesmateriaal, uit aantekeningen van diverse lezingen en presentaties.
Op die manier is het mogelijk geworden voldoende inzicht en een beknopte handleiding te geven.
Op die manier is het Succesmodel goed overdraagbaar.
Het Succesmodel.
Het Succesmodel laat zien hoe men succesvol kan leven met beperkingen.
Het Succesmodel is oorspronkelijk bedoeld voor de behandeling en begeleiding van mensen met ernstige en complexe psychiatrische problematiek. Het is echter ook toepasbaar gebleken in minder complexe situaties en bij andere doelgroepen zoals mensen met verstandelijke beperkingen, mensen met verslavingsproblematiek, kinderen met ernstig probleemgedrag, en kinderen en volwassenen met ontwikkelingsstoornissen.
Uiteindelijk is het bruikbaar voor iedereen die op zoek is naar iets meer succes in zijn leven.
Visie.
Er wordt in Nederland vanuit verschillende visies9 hulp verleend aan mensen met beperkingen.
Alle bestaande vormen van behandeling en rehabilitatie en ook de z.g. herstelbenadering zijn bruikbaar, maar slechts gedeeltelijk, en elk in een andere fase van herstel. Het Succesmodel is ontworpen als aanvulling wanneer een werkwijze tekortschiet en als onderlegger voor de toepassing van meerdere manieren van aanpak naast elkaar.
Menselijke eigenschappen domineren hulpverleningsprocessen en moeten gecompenseerd worden waar ze destructief zijn.
De meeste hulpverleners kiezen vooral vanuit persoonlijke voorkeur een bepaalde werkwijze en minder vanuit wat iemand het meeste nodig heeft.
Problemen hebben de neiging enorm veel aandacht te trekken en daardoor middelpunt te worden van beeldvorming en handelen. Met de beste bedoelingen doen hulpverleners daardoor de mensen die zij moeten helpen veel onrecht door beheersmatig te reageren, door machtsuitoefening, door dwang, drang en separatie.
Het Succesmodel is er op gericht daarin een tegenwicht te bieden en alternatieven aan te reiken.
Praktijk en onderzoek.
Het Succesmodel is in de praktijk gegroeid en getoetst. Het is gebaseerd op onderzoek naar wat personen met problemen en beperkingen zélf aangeven als belangrijkste herstelbevorderende factoren. Daarbij blijkt dat mensen kunnen putten uit een vorm van veerkracht die bestaat uit een drietal dimensies: contact, controle en perspectief.
Mensen blijken het meest gebaat te zijn bij een omgeving en bij hulp die deze drie krachten benutten en versterken.
Mensen zien zich voor een succesvolle ontwikkeling of succesvol herstel bij verstoring afhankelijk van een samenspel van deze drie krachten.
Mensen beschrijven de contactdimensie als de vervulling van de behoefte om gezien en gehoord te worden, begrepen te worden, aansluiting te vinden en samen te werken.
Zij beschrijven de controledimensie als voldoende ondersteuning om op eigen benen te kunnen staan, de vervulling van de behoefte aan eigen regie en autonomie en om invloed uit te kunnen oefenen.
Perspectief beschrijven zij als de vervulling van de behoefte aan ruimte, zingeving, kansen, toekomstwensen, verwachtingen en het vermogen om doelen te bereiken.
Mensen hebben een aantal elementaire behoeftes. De behoefte aan perspectief, aan contact en aan controle zijn essentieel als het gaat om succesvol functioneren.
Het Succesmodel wijst er op dat investeren in verbeteren van contact, controle en perspectief het beste uitgangspunt geeft op succes, maar ook dat dit in harmonieuze samenhang moet gebeuren. Die samenhang wordt in het Succesmodel vergeleken met het functioneren van een lichaam dat bestaat uit hoofd, romp en benen. Als perspectief het hoofd is dat vooruit kan zien en plannen maken, en contact de romp en armen die vanuit het hart het contact met de ander kan aangaan, dan vormt de mogelijkheid om op beide benen te staan het aspect controle. Alle drie, hoofd, lijf en benen, moeten harmonieus samenwerken om succesvol te kunnen functioneren en zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Men ervaart succes als men in harmonie kan leven met zichzelf en zijn omgeving, oftewel behoefte aan contact, controle en perspectief in harmonieuze samenhang kan vervullen.
Probleemgedrag, agressie en het overgrote deel van de symptomen die men bij een psychiatrische patiënt kan zien komen voort uit een verstoring van de harmonie en de beleving van een tekort aan contact, controle of perspectief. Ze zijn te beschouwen als minder adequate pogingen de behoeftes daaraan toch vervuld te krijgen.
Benadering en manier van werken.
Kenmerkend in de benaderingswijze van het Succesmodel zijn de opvattingen dat:
- Succes een universele ervaring is die van toepassing is op alle niveaus en aspecten van het leven.
- Succes, en vooral ook de beleving van succes, maatgevend is voor herstel.
- Succes leidt tot succes. Het Succesmodel werkt daarom niet alleen aan succes maar ook met succes. Begeleiding is er voortdurend op gericht mensen met faalervaringen weer succeservaringen op te laten doen.
In de methodische eigenschappen onderscheidt het Succesmodel zich door:
- De menselijke maat. De menselijke maat is bepalend en uitgangspunt van de werkwijze. Het Succesmodel is geen technisch model maar stelt menselijke eigenschappen en eigenaardigheden centraal. Door daar consequenties uit te trekken groeit de specifieke werkwijze van het Succesmodel.
- Compenseren. Menselijke eigenschappen domineren hulpverleningsprocessen en moeten gecompenseerd worden waar die destructief zijn. Problemen hebben de neiging allesoverheersende aandacht te trekken en middelpunt te worden van beeldvorming en handelen. De betreffende persoon, de beleving van die persoon, en veel bepalende factoren en mogelijkheden worden daardoor makkelijk aan het zicht onttrokken. Om dit te compenseren vraagt het Succesmodel een voortdurende inspanning. Die inspanning vertaalt zich in een relativerende en genuanceerde houding ten opzichte van eigen indrukken en een open houding ten opzichte van de inbreng van anderen. Maar ook in voortdurende pogingen over de eigen schaduw heen te stappen, verschillende invalshoeken te benutten, niet te snel toe te geven aan voor de hand liggende beheersmatige reacties en soms te kiezen voor oplossingen die tegennatuurlijk voelen. Met deze instelling wordt het mogelijk patroondoorbrekend en minder beheersmatig te werk te gaan.
- De dynamiek. Het Succesmodel ziet herstel als een ontwikkeling. De methodiek is er op gericht de fasen in die ontwikkeling in kaart te brengen. Voor een deel is de methodiek daarom een soort bewegingsleer waarin de invloed van contact, controle en perspectief op het functioneren inzichtelijk wordt gemaakt.
Met behulp van het model kan men alle beschikbare informatie ordenen en schetsen wat op een bepaald moment de succesbevorderende en wat de succesbelemmerende factoren zijn. Het laat zien waar tekorten aan contact, controle of aan perspectief worden ervaren en waar sprake is van gebrek aan harmonieuze samenhang tussen die drie behoeftes en van scheefgroei. Op die manier wordt inzichtelijk hoe een succesvolle ontwikkeling weer in gang kan worden gezet en wat daarvoor de meest waardevolle acties zijn.Het Succesmodel bewijst dat het nooit te laat is om succes na te streven, ook niet als iemand al een zeer problematische hulpverleningsgeschiedenis achter de rug heeft.
leren om plaatjes te maken: http://www.spellensite.nl/spellen-spelen.php?type=spellen&spellen=Draw+your+own&id=2306
Maak jouw eigen website met JouwWeb